Qtil ta’ Daphne Caruana Galizia: l-obbligu ta’ rendikont u r-riformi huma “skarsi”, jgħidu l-MPE

Ħames snin wara l-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia, il-Parlament jagħti ġieħ lill-ġurnalista u jħares lejn l-istat tad-dritt, il-kriminalità organizzata u l-korruzzjoni f’Malta.
Fir-riżoluzzjoni tiegħu adottata bi 564 vot favur, 10 kontra, u 17-il astensjonijiet nhar il-Ħamis, il-Parlament jirrikonoxxi l-progress fil-proċedimenti ġudizzjarji li għaddejjin, u li l-apoloġija pubblika tal-Prim Ministru Malti għan-nuqqasijiet tal-istat li setgħu kkontribwew għall-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia. Madankollu, il-MPE jiddispjaċihom ħafna li l-investigazzjonijiet wasslu biss għal tliet kundanni relatati mat-twettiq tal-qtil tagħha. Huma jinsistu li kull min hu involut, f’kull livell, għandu jitressaq quddiem il-ġustizzja, u li “l-involviment sħiħ u kontinwu tal-Europol” huwa meħtieġ.
Il-MPE huma mħassba wkoll li, sena wara l-pubblikazzjoni tagħha, l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet fir-rapport finali ta’ inkjesta pubblika dwar il-qtil hija skarsa, minkejja għadd ta’ riformi mressqa mill-gvern. Huma ixxukkjati bin-nuqqas ta’ progress fil-prosekuzzjoni tal-korruzzjoni ta’ livell għoli u l-ħasil tal-flus li Daphne Caruana Galizia kienet qed tinvestiga, u huma allarmati “bin-nuqqas ta’ infurzar u ġustizzja, fil-livell istituzzjonalifalliment”, inklużi r-rivelazzjonijiet reċenti ta’ nuqqas ta’ azzjoni ripetuta dwar il-Mandati ta’ Arrest Ewropew. Il-Parlament jesprimi firxa ta’ tħassib ulterjuri, inkluż:
  • it-tul u l-ineffiċjenza tal-proċedimenti investigattivi u ġudizzjarji;
  • l-allegazzjonijiet ta’ ħasil tal-flus u korruzzjoni;
  • l-għadd relattivament baxx ta’ każijiet riferuti lill-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (EPPO) u n-nuqqas irrappurtat ta’ kooperazzjoni mill-awtoritajiet Maltin;
  • l-impunità mogħtija lill-ex Prim Ministru, il-kap tal-persunal tiegħu, u l-ex ministru għat-turiżmu; u
  • ostakli għal-libertà u l-pluraliżmu tal-midja.
Il-MPE jilqgħu li issa hemm riżorsi addizzjonali biex jappoġġjaw l-investigazzjonijiet u l-prosekuzzjonijiet, ir-riformi fil-proċedura tal-ħatra tal-imħallfin u fl-uffiċċju u r-rwol tal-Avukat Ġenerali, diversi proposti tal-gvern għat-titjib tal-libertà tal-midja (li jeħtieġu, madankollu, li jiġi żgurat li jintlaħqu l-istandards Ewropej u internazzjonali rilevanti), u l-emenda tal-Att dwar il-Protezzjoni tal-Informaturi.
Kull Ottubru, il-Parlament jagħti l-Premju Daphne Caruana Galizia għall-ġurnaliżmu eċċezzjonali li jippromwovi jew jiddefendi l-prinċipji u l-valuri ewlenin tal-Unjoni Ewropea bħad-dinjità tal-bniedem, il-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza, l-istat tad-dritt, u d-drittijiet tal-bniedem. Din is-sena ġew ippremjati Clément Di Roma u Carol Valade għad-dokumentarju tagħhom “Ir-Repubblika Ċentru-Afrikana taħt l-influwenza Russa”.
Il-Parlament ikkundanna wkoll il-kriminalizzazzjoni tal-attakki fuq, u l-qtil ta’ ġurnalisti, inklużi dawk ta’ Ján Kuciak u l-għarus tiegħu Martina Kušnírová fl-2018, ta’ Viktoria Marinova wkoll fl-2018, u ta’ George Karaivaz u Peter R. de Vries fl-2021.